در این درس قصد داریم به طور مختصر در مورد تئوری موسیقی صحبت کنیم.

همان‌طور که در تکالیف درس اول هم داشتیم ، باید صفحات ابتدایی کتاب دستور سنتور را مطالعه نمایید. بنابراین اگر تکالیف درس اول را انجام نداده‌اید ، ابتدا به سراغ درس اول بروید و تکالیف آن را انجام دهید تا روند آموزشی شما موثر واقع شود.

ابتدای کتاب دستور سنتور استاد فرامرز پایور مطالب مختصری در مورد تئوری موسیقی ذکر شده است. ما نیز با استفاده از آنها ، مطالبی را در ادامه بیان می‌کنیم:

1-نت موسیقی چیست؟

برای نوشتن اصوات موسیقی احتیاج به علاماتی داریم که بوسیله آن اصوات را ثبت نماییم. به این علامات نت می‌گویند.

2-حامل پنج خطی چیست؟

اولا اینکه حامل یعنی حمل کننده. همان گونه که برای نوشتن به فارسی از دفتری استفاده می‌کنیم که یک خط دارد، برای نمایش دادن الفبای موسیقی از 5 خط استفاده می‌شود که به آن حامل پنج خطی می‌گویند.

5 خط وجود دارد و 4 تا هم بین خط و این یعنی ما می‌توانیم 9 نت را نمایش بدهیم.

نوع دیگر حامل 11 خطی می‌باشد که به آن حامل عمومی گفته می‌شود.

با این 11 خط حامل ، تمام صداهای موجود در طبیعت را می‌توان نمایش داد.

تصویر از کتاب تئوری موسیقی -مصطفی کمال پور تراب

3- تعداد نت ها در موسیقی

نام نت‌های موجود در موسیقی عبارتند از :

دو- ر- می – فا – سل – لا – سی

به شکل های زیر خوب دقت کنید:

نکته 1 : در سنتور این نت‌ها سه بار تکرار می‌شوند.

در بعضی از کشورها نتهای بالا را با حروف لاتین نمایش می‌دهند :

4 – کلید سل چیست ؟

همانگونه که گفتیم خطوط حاملی که بتواند تمام صداهای موجود در طبیعت را نمایش دهد حامل 11 خطی نام دارد. حال برای آنکه متوجه شویم برای مثال در سنتور از کدام صداها از این 11 خط (21 نت ) استفاده می‌شود ، به سراغ کلید می‌رویم. به عبارت دیگر کلید به ما می‌گوید که خطی که کلید روی آن قرار گرفته ، چه نام دارد.

در تصویر زیر کلید سل روی خط دوم استفاده شده است. یعنی خط دوم از پایین (سل) است. به این ترتیب همیشه هم بعد از سل ، (لا) می باشد و به همین ترتیب نام بقیه نت‌ها هم مشخص می‌شود.

5- خطوط اضافی یا تکمیلی :

گفتیم با حامل پنج خطی ، تنها 9 نت را می‌توان نمایش داد. (5 نت روی خطوط و 4 نت بین خطوط).

اما ما در سنتور نت‌های بیشتری داریم. 27 نت داریم. (سه ردیف 9 تایی)

بنابراین برای نمایش سایر نتها از خطوط اضافه یا تکمیلی در بالا و پایین حامل پنج خطی استفاده می‌کنیم. در شکل زیر بعضی از نتها از پنج خط حامل بیرون زده‌اند. (بالا و پایین آن قرار دارند.)

تکالیف درس دوم :

1- ما می‌دانیم که تعداد نتهای موجود 7 نت می‌باشد. چرا با وجود اینکه می‌گوییم نتها در ساز سنتور سه بار تکرار شده‌اند ، ولی ما 27 نت در ساز سنتور داریم ؟

2- برای فراگیری نتها ، به پیشنهاد کتاب دستور سنتور ، آنها را چند بار رو نویسی کنید و ضمن نوشتن با صدای بلند نام آنها را تلفظ کنید تا خوب به خاطر بسپارید.

3- نام نتهای روی حامل پنج خطی با کلید سل را حفظ کنید . به طوری که بتوانید بگویید نتهای زیر چه نام دارند :

درس سوم انواع نت در موسیقی